Đau họng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách làm dịu cơn đau họng

Đau họng là cảm giác đau, rát hoặc khó chịu ở họng và những cảm giác này thường nặng hơn khi nuốt.¹ Mặc dù có sự khác nhau giữa các quốc gia và khu vực, tỷ lệ người bị đau họng ít nhất một lần mỗi năm có thể lên tới 79%². Đau họng là triệu chứng thường gặp của tình trạng viêm họng. Khoảng 40% các trường hợp đến khám là lứa tuổi trẻ vị thành niên trở xuống. Viêm họng cấp có xu hướng xuất hiện nhiều hơn ở các nước có chỉ định kháng sinh rộng rãi.

Vì sao bạn bị đau họng?

Hàng ngày, cổ họng của bạn có thể tiếp xúc với hàng ngàn vi sinh vật gây viêm nhiễm có sẵn trong không khí mà bạn hít vào dưới dạng các giọt bắn nhỏ khi một người mang mầm bệnh hít thở, nói chuyện, ho hoặc hắt hơi.^3,4,5

Đau họng do virus, vi khuẩn gây viêm họng

Viêm họng cấp là tình trạng viêm cấp tính của niêm mạc họng miệng. Hầu hết nguyên nhân là do vi khuẩn hoặc virus3. Một số nguyên nhân ít gặp hơn: dị ứng, chấn thương, trào ngược dạ dày thực quản, ung thư hoặc nhiễm độc,…⁴ 50 – 80% trường hợp viêm họng cấp có nguyên nhân từ virus5. Thường gặp: Rhinovirus, Influenzae, Adenovirus, Coronavirus, Parainfluenzae, ít gặp hơn là Herpes, Epstein-Barr virus, HIV, Coxsackievirus.

Vi khuẩn gây viêm họng thường gặp là các loại liên cầu khuẩn tán huyết nhóm A chiếm 15-30% ở trẻ em và 5-15% ở người lớn.

Vì sao bạn có cảm giác khô họng, ngứa cổ họng và đau mỗi khi bị đau họng?

Khi virus và vi khuẩn trong không khí được hít vào, chúng có thể vượt qua hàng rào chất nhầy bảo vệ cổ họng và tấn công vào cổ họng của bạn. Các tác nhân gây bệnh này sẽ gây ra phản ứng viêm tại chỗ và làm tổn thương cổ họng.^7,8 Cổ họng bị viêm sẽ dẫn đến các triệu chứng đau rát họng. Ngoài ra, họng bị đau còn có các triệu chứng như sưng, nóng đỏ, khô, ngứa, khó nuốt và khản tiếng.^1,9

Đau họng có nguy hiểm không?

Biểu hiện của viêm họng do vi khuẩn và virus thường khó phân biệt nếu chỉ dựa trên lâm sàng.

Các trường hợp viêm họng do virus hoặc vi khuẩn không biến chứng thường tự giới hạn trong 5 – 7 ngày⁶

Viên ngậm kháng khuẩn có thể làm dịu cơn đau họng

Để làm dịu đau họng, bạn có thể tiến hành ngay tại nhà một số biện pháp như súc họng bằng nước muối, uống các thức uống ấm, sử dụng viên ngậm kháng khuẩn trị đau họng hoặc viên ngậm kiểm soát ho,…¹²

Thông tin trong bài viết không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Luôn tham khảo ý kiến bác sỹ hoặc dược sỹ để được tư vấn điều trị cho các hoàn cảnh hoặc nhu cầu cá nhân.

Tài liệu tham khảo:

1. Mayoclinic, Sore throat.
2. Shephard A. J Family Med Community Health. 2014; 1:1014–21
3. Frost HM, McLean HQ, Chow BDW. Variability in Antibiotic Prescribing for Upper Respiratory Illnesses by Provider Specialty. J Pediatr. 2018 Dec; 203:76-85.
4. Alzahrani MS, Maneno MK, Daftary MN, Wingate L, Ettienne EB. Factors Associated with Prescribing Broad-Spectrum Antibiotics for Children with Upper Respiratory Tract Infections in Ambulatory Care Settings. Clin Med Insights Pediatr. 2018; 12:1179556518784300.
5. Gottlieb M, Long B, Koyfman A. Clinical Mimics: An Emergency Medicine-Focused Review of Streptococcal Pharyngitis Mimics. J Emerg Med. 2018 May;54(5):619-629.
6. Wessels, M. R. (2011). Clinical practice. Streptococcal pharyngitis. N Engl. J. Med. 364 (7), 648–655. doi: 10.1056/NEJMcp1009126
7. Eccles R. Acta Otolaryngology 2002; 122:183–91.
8. Morawska L. Indoor Air 2006; 16:335–47.
9. Bischoff WE, et al. J Infect Dis 2013;207:1037–46.
10. Ebell MH, et al. JAMA 2000;284:2912–8.
11. Medscape, Pharyngitis.
12. Eccles R. Br J Hosp Med (Lond) 2007; 68:71–5.
13. Schachtel B, et al. Pain Manag 2018; 8:85–94.
14. Healthline, How Many Days Does It Take to Recover from a Sore Throat?
15. Worrall G. Can Fam Physician 2011; 57:791–4.
16. Mayoclinic, Sore throat.